.jpg)
.jpg)
Bác sĩ phẫu thuật và nhà giải phẫu học David Hayes Agnew, giảng dạy tại Đại học Pennsylvania vào những năm 1880.
Phẫu thuật trong những năm 1800 là một công việc đầymạo hiểm. Ở một số bệnh viện tại Luân Đôn của Anh, tỷ lệ tử vong sau phẫu thuật cao tới 80% và tỷ lệ tử vong là 50% được coi là chấp nhận được. Các ca phẫu thuật là những thử thách khủng khiếp đối với bệnh nhân, với nhiều người chết trên bàn hoặc ngay sau khi mất máu hoặc sốc sau phẫu thuật. Những người may mắn sống sót sau thủ thuật sau đó phải điều trị nhiễm trùng, và vì sự hiểu biết hạn chế hoặc cách lây nhiễm vào thời điểm đó, tỷ lệ nhiễm trùng huyết rất cao.
Tuy nhiên, tất cả đã thay đổi nhờ vào công việc tiên phong của Joseph Lister, người đàn ông hiện được công nhận rộng rãi là ‘Cha đẻ của Phẫu thuật dùng thuốc sát trùng. Những người Mỹ thận trọng ban đầu chống lại phát hiện và kỹ thuật của Lister - người đã lưu diễn ở Mỹ với hy vọng chuyển đổi những người còn hoài nghi công việc của mình.
Joseph Lister (giữa) giám sát việc sử dụng bình xịt axit carbolic.
TIỂU SỬ CỦA LISTER
Lister được sinh ra ở West Ham, Essex, vào năm 1827. Ông là con trai của Joseph Jackson Lister, một nhà khoa học nghiệp dư, người có ảnh hưởng trong việc phát triển các thấu kính sắc nét cho kính hiển vi.
Lister đã theo học tại Học viện Benjamin Abbot, Isaac Brown. Cha mẹ của ông cũng đóng một vai trò tích cực trong giáo dục nên nhân cách cho ông. Cha ông dạy kèm ông trong nghệ thuật kính hiển vi từ khi còn nhỏ. Ông đã xuất sắc trong trường và có được một nơi để học thực vật học tại Đại học College, London.
Lister đã được trao bằng về thực vật học vào năm 1847 và sau đó đăng ký làm sinh viên y khoa vào năm 1848. Ông tốt nghiệp bằng cử nhân y khoa năm 1952, và ông trở thành bác sĩ phẫu thuật tại bệnh viện Đại học College cùng năm, nơi ông sẽ tiếp tục để có được học bổng của Đại học Phẫu thuật Hoàng gia.
Một trong những gia sư sinh lý học của ông, Giáo sư Sharpely, khuyên ông nên đến Edinburgh để học theo bác sĩ phẫu thuật nổi tiếng James Syme. Syme được công nhận rộng rãi là gia sư phẫu thuật vĩ đại nhất thời bấy giờ và cực kỳ có ảnh hưởng đến Lister.
Vào tháng 4 năm 1856, Lister kết hôn với con gái lớn của Syme, Agnes, và vài tháng sau đó vào tháng 10, ông được chỉ định làm bác sĩ phẫu thuật cho Bệnh xá Hoàng gia Edinburgh. Vài năm sau, khi mới 33 tuổi, ông được bổ nhiệm làm giáo sư phẫu thuật Regius tại Đại học Glasgow.
Một bức chân dung của Joseph Lister vào năm 1855.
LÝ THUYẾT VỀ VI TRÙNG CHO NHỮNG CĂN BỆNH
Vào giữa những năm 1800, lý thuyết mầm bệnh vẫn chưa được thiết lập và lý thuyết miasma vẫn được ủng hộ mạnh mẽ. Lý thuyết Miasma cho rằng bệnh lây lan từ một dạng độc hại của "khí hại được phát ra từ các chất hữu cơ thối rữa".
Một diễn tả về lý thuyết khí độc miasma của nghệ sĩ Robert Seymour.
Vào giữa những năm 1800, lý thuyết về mầm bệnh bắt đầu đạt được một số tiến triển, đầu tiên thông qua công việc chủ yếu bị bỏ qua của Semmelweis về nhiễm trùng hậu sản, và sau đó qua công trình của Pasteur và Koch.
Trong khi làm việc tại Đại học Glasgow Lister đã quan tâm đến một bài báo được xuất bản bởi nhà hóa học người Pháp, Louis Pasteur, chứng minh sự hư hỏng thực phẩm có thể xảy ra trong điều kiện yếm khí nếu có vi sinh vật. Lister đã lưu ý rằng từ 45 đến 50% các trường hợp cắt cụt của ông từ năm 1861 đến 1865 đã chết vì nhiễm trùng huyết, và công việc của Pasteur đã khiến ông tin rằng chính các vi sinh vật có thể là nguyên nhân gây ra các bệnh nhiễm trùng này.
SỰ RA ĐỜI CỦA PHẨU THUẬT DÙNG THUỐC SÁT TRÙNG
Năm 1834, một nhà hóa học người Đức, Freidlieb Ferdinand Runge, đã phát hiện ra một loại axit carbolic. Lister cảm thấy rằng chất này có tiềm năng như một chất khử trùng và ông bắt đầu thử nghiệm nó trên bệnh nhân của mình. Ban đầu, Lister đã sử dụng axit carbolic để làm sạch vết thương gãy xương, và kết quả khá khả quan. Ông mô tả những phát hiện của mình trong một báo cáo trên Lancet năm 1867:
"Trước khi được giới thiệu, hai khám định lớn trong hầu hết các trường hợp tai nạn và phẫu thuật của tôi đều được điều trị là không lành mạnh nhất trong toàn bộ khoa phẫu thuật tại Bệnh viện Hoàng gia Glasgow, nhưng vì việc điều trị bằng thuốc sát trùng đã được đưa vào hoạt động đầy đủ, các khám định của tôi đã thay đổi hoàn toàn tính chất của nó. Do đó, trong 9 tháng qua, không có một trường hợp nào bị bệnh pyaemia, chứng hoại thư ở bệnh viện hay bệnh erysipelas đã xảy ra ở họ."
Được thúc đẩy bởi sự thành công của những thí nghiệm ban đầu này, Lister đã phát triển một máy phun sương axit carbolic trong phòng mổ để xịt lên xung quanh vị trí phẫu thuật. Ông cũng hướng dẫn các bác sĩ phẫu thuật dưới sự giám sát của mình đeo găng tay sạch và rửa tay trước và sau khi phẫu thuật bằng dung dịch axit carbolic 5%. Các dụng cụ phẫu thuật cũng được rửa trong cùng một dung dịch. Sự kết hợp của các biện pháp sát trùng này đã làm giảm đáng kể tỷ lệ tử vong của bệnh nhân phẫu thuật của Lister, từ gần 50% xuống chỉ còn 15% vào năm 1870.
Mặc dù thành công này, kỹ thuật phẫu thuật sát trùng của Lister đã chịu những lời chỉ trích gay gắt ngay từ đầu trong sự nghiệp và bị đồng nghiệp từ chối rộng rãi.
Lister phun lên vết thương phẫu thuật dung dịch axit carbolic.
CHẤP NHẬN VÀ TRUYỀN BÁ KỸ THUẬT SÁT TRÙNG
Năm 1869, Lister trở lại Edinburgh với tư cách là người kế nhiệm James Syme. Dần dần, theo thời gian, một vài bác sĩ phẫu thuật bắt đầu kết hợp sử dụng axit carbolic và kỹ thuật sát trùng vào thực hành của họ. Một người hỗ trợ đáng chú ý là Marcus Beck, một bác sĩ phẫu thuật tư vấn tại University College Hosptal, người không chỉ sử dụng các kỹ thuật sát trùng của Lister thành công mà còn bao gồm hướng dẫn về chúng trong một cuốn sách giáo khoa phẫu thuật lớn mà ông đã viết. Phải mất 12 năm để các kỹ thuật Lister có được sự công nhận rộng rãi.
Máy phun axit carbolic của Lister.
Một nhóm các bác sĩ phẫu thuật ở Munich mô phỏng thực hành của ông đã đạt được kết quả đáng kinh ngạc vào giữa những năm 1870, giảm tỷ lệ nhiễm trùng của họ từ 80% xuống gần như bằng không. Trớ trêu thay, chính những người đồng hương Lister từ nước Anh lại là người cuối cùng chấp nhận công việc của ông và kết hợp các kỹ thuật của ông vào thực tiễn của họ, và chỉ đến khi ông được bổ nhiệm làm Giáo sư Phẫu thuật tại Kings College Hospital London, cuối cùng họ cũng đã thực hành theo. Đến năm 1879, kỹ thuật phẫu thuật sát trùng đã được sử dụng rộng rãi trên toàn thế giới.
DI SẢN CỦA LISTER
Lister đã nghỉ hưu từ năm 1893 sau cái chết của vợ Agnes và sau đó mờ dần sau ánh đèn sân khấu. Tuy nhiên, ông chỉ nghỉ hưu một thời gian ngắn, khi Vua Edward VII bị viêm ruột thừa vào tháng 8 năm 1902.
Một bức chân dung của Joseph Lister vào năm 1902.
